Bệnh Dịch tả lợn Châu Phi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút gây ra ở mọi lứa tuổi và mọi loại lợn. Bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng với tỷ lệ chết cao lên đến 100%. Bệnh có đặc điểm lây lan nhanh, kéo dài và không lây sang người.

Vi rút Dịch tả lợn Châu Phi có thể tồn tại trong chất tiết, dịch tiết, trong xác động vật, trong thịt lợn và các chế phẩm từ thịt lợn. Vi rút có có sức đề kháng cao, khả năng chịu được nhiệt độ thấp, ở môi trường tự nhiên vi rút có thể chịu được trong thời gian dài 3-6 tháng; vi rút có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ 56°C trong 70 phút hoặc ở 60°C trong 20 phút. Vi rút sống trong máu đã phân hủy được 15 tuần. Lợn khỏi bệnh về lâm sàng có khả năng mang vi rút trong thời gian dài và có thể trở thành vật chủ mang trùng suốt đời, do vậy khó có thể loại trừ, thanh toán được bệnh Dịch tả lợn Châu Phi nếu để bệnh xảy ra. (Ở Tây Ban Nha khi bệnh dịch này sảy ra họ phải mất tới 35 năm mới thanh toán được bệnh dịch này).

Quá trình gây bệnh và lây lan vi rút Dịch tả lợn châu Phi

- Bệnh Dịch tả lợn Châu Phi có thời gian ủ bệnh trung bình từ 3-15 ngày, ở thể cấp tính thời gian ủ bệnh chỉ từ 3-4 ngày.

- Vi rút Dịch tả lợn châu Phi lây nhiễm qua đường hô hấp và tiêu hóa, thông qua sự tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật thể nhiễm vi rút như: Chuồng trại, phương tiện vận chuyển, dụng cụ, đồ dùng, quần áo nhiễm vi rút và ăn thức ăn thừa chứa thịt lợn nhiễm bệnh hoặc lây qua một số loài côn trùng.

Triệu chứng, bệnh tích của bệnh Dịch tả lợn Châu Phi

* Triệu chứng:

- Thể quá cấp tính là do vi rút có độc lực cao gây ra, lợn sẽ chết nhanh, không biểu hiện triệu chứng hoặc lợn sẽ nằm và sốt cao trước khi chết.

- Thể cấp tính: Do vi rút có độc lực cao gây ra, lợn sốt cao (40,5-42°C). Trong 2-3 ngày đầu tiên, giảm bạch cầu và giảm tiểu cầu. Lợn không ăn, lười vận động, ủ rũ, nằm chồng đống, lợn thích nằm chỗ có bóng râm hoặc gần nước. Lợn có biểu hiện đau vùng bụng, lưng cong, di chuyển bất thường, một số vùng da chuyển sang màu đỏ, đặc biệt là ở vành tai, đuôi, cẳng chân, da phần dưới vùng ngực và bụng, có thể có màu sẫm xanh tím. Trong 1-2 ngày trước khi con vật chết, có triệu chứng thần kinh, di chuyển không vững, nhịp tim nhanh, thở gấp, khó thở hoặc có bọt lẫn máu ở mũi, viêm mắt, nôn mửa, tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo bón, phân cứng đóng viên có kích thước nhỏ, có chất nhầy và máu. Lợn sẽ chết trong vòng 6-13 hoặc 20 ngày. Lợn mang thai có thể sẩy thai ở mọi giai đoạn. Tỷ lệ tử chết lên tới 100%.

- Thể mãn tính: Lợn như giảm cân, sốt không ổn định, có triệu chứng hô hấp, hoại tử da, hoặc viêm loét da mãn tính, viêm khớp, viêm cơ tim, viêm phổi dính sườn, viêm các khớp khác nhau trong giai đoạn phát triển. Triệu chứng kéo dài 2-15 tháng, có tỷ lệ tử vong thấp, Lợn nhiễm vi rút thể mãn tính thường không có triệu chứng, nhưng vẫn mang vi rút Dịch tả lợn Châu Phi.

* Bệnh tích

- Thể cấp tính: Xuất huyết nhiều ở các hạch lympho ở dạ dày, gan và thận. Lá lách to có nhồi huyết. Da có màu tối và phù nề, da vùng bụng và chân có xuất huyết. Có nhiều nước xung quanh tim, trong xoang ngực và xoang bụng; có các điểm xuất huyết trên nắp thanh quản, bàng quang và bề mặt; các cơ quan bên trong; phù nề trong cấu trúc hạch lâm ba của đại tràng và phần tiếp giáp với túi mật, túi mật sưng.

- Thể mãn tính: Có thể gặp sơ cứng phổi hoặc có các ổ hoại tử hạch, hạch phổi sưng, viêm dính màng phổi.

Chẩn đoán phân biệt bệnh Dịch tả lợn Châu Phi với các bệnh khác

- Lợn bị nhiễm Dịch tả lợn Châu Phi có các triệu chứng, bệnh tích không khác biệt so bệnh Dịch tả lợn cổ điển (đã và đang có tại Việt Nam). Vì vậy, trong mọi trường hợp, phải lấy mẫu xét nghiệm phát hiện mầm bệnh.

Phòng, chống bệnh Dịch tả lợn Châu Phi

Hiện nay chưa có vắc xin và thuốc điều trị bệnh dịch tả lợn Châu Phi, vì vậy giải pháp phòng bệnh là chính.

Đối với các tổ chức, cá nhân có chăn nuôi lợn:

- Thực hiện tốt quy trình tiêm vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm như Dịch tả lợn cổ điểm, Tai xanh ở lợn, Tụ huyết trùng, đóng dấu, phó thương hàn, LMLM, suyễn lợn.

- Vệ sinh tiêu độc, khử trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, thức ăn, nước uống diệt các vật chủ trung gian truyền bệnh (ruồi, muỗi, chuột,…)

- Quản lý, giám sát người, phương tiện; Nhập lợn phải có nguồn gốc rõ ràng.

- Chăm sóc, nuôi dưỡng nâng cao sức đề kháng cho lợn, bổ sung các vitamin, khoáng chất, mem tiêu hóa thường xuyên cho lợn, theo dõi sức khỏe hàng ngày nếu có lợn nghi mắc bệnh dịch tả lợn thì báo Trung tâm dịch vụ Nông nghiệp huyện để xét nghiệm tìm nguyên nhân gây bệnh. Thực hiện xử lý tiêu hủy triệt để ổ dịch ngay từ khi ở phạm vi nhỏ, chưa lây lan.

Đối với các cơ quan quản lý liên quan thì thực hiện kiểm soát, kiểm dịch chặn chẽ việc vận chuyển, giết mổ, buôn bán lợn các sản phẩm từ lợn, nhất là đối với các xã tiếp giáp với tỉnh có bệnh Dịch tả lợn Châu Phi.

VP (Nguồn TTDVNN)